Satrançta Eşitlik Bozma Sistemleri
Satrançta Eşitlik Bozma Sistemleri ile ilgili sık sorulan sorular ve yanıtları içeriğimizde. Ülkemizdeki tüm Satranç Turnuvalarını harita üzerinde görüntülemek için tıklayınız.
Çok sık karşılaşılan “Satrançta eb1 eb2 eb3 ne demek” sorusunun yanıtını içeriğimizde bulabilirsiniz. “Eşitlik Bozma” anlamına gelen EB kısaltması satrançta, eşit puanda olan oyuncuların sıralamasının averajla belirlenmesi maksadıyla kullanılan sistemler bütünüdür. Genellikle EB1, EB2 ve EB3 olarak 3 farklı averaj sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemler her turnuvada farklılık göstermektedir. Türkiye’de düzenlenen turnuvalarda genellikle EB1 için Buchholz -1, EB2 için Sonneborn – Berger ve EB3 için Bucholz Bucholzu sistemleri kullanılmaktadır.
Buchholz Sistemi bir sporcunun oynadığı tüm rakiplerin ayarlanmış puanları toplamını hesaplar. “Buchholz -1 Alttan” olarak değerlendirildiğinde rakipler arasındaki puanı en düşük rakip hesaplamaya dahil edilmez. Ülkemizde genellikle EB1 (Eşitlik Bozma 1. Kriter) olarak Buchholz -1 Alttan averaj sistemi kullanılmaktadır. Sıklıkla karşılaşılan “Satrançta EB1 ne demek” sorusunun yanıtı Buchholz -1 sistemidir.
Buchholz Sistemi bir sporcunun oynadığı tüm rakiplerin ayarlanmış puanları toplamını hesaplar. “Buchholz -2 Alttan” olarak değerlendirildiğinde sporcunun rakipleri arasındaki en düşük puanlı 2 rakip hesaplamaya dahil edilmez.
Sonneborn Berger Sistemi, satranç turnuvalarında bir sporcunun kazandığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarıyla, berabere kaldığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarının yarısı toplanarak elde edilen toplam puandır. Kaybedilen maçlardaki rakiplerin ayarlanmış puanları hesaba katılmamaktadır. Ülkemizde genellikle EB2 (Eşitlik Bozma 2.Kriter) olarak Sonneborn Berger Sistemi tercih edilmektedir.
Buchholz Buchholzu, satranç turnuvalarında bir sporcunun rakiplerinin Buchholz puanlarının toplanması ile ulaşılan puandır. Ülkemizde genellikle EB3 (Eşitlik Bozma 3.Kriter) olarak Buchholz Buchholzu tercih edilmektedir.
Satranç turnuvalarında averaj hesaplama sistemleri farklılık göstermektedir. Aynı puana sahip sporcuların karşılaştığı rakiplerin sergilediği performansa göre çeşitli averaj sistemleri uygulanmaktadır.
Satranç turnuvalarında final sıralaması, alınan puanların toplamıyla belirlenir. Galip gelinen maç 1 puan, beraberlikle sonuçlanan maç 0,5 puan ve mağlup olunan maç için 0 puan taksimi yapılır.
BHS satrançta Buchholz Sisteminin kısaltmasıdır. Buchholz, satrançta eş puanlı oyuncular arasında averaj hesaplamalarında kullanılan özel bir sistemdir. Buchholz Sistemi, BH olarak da kısaltılmaktadır.
SB satrançta, Sonneborn Berger Sisteminin kısaltmasıdır. Sonneborn Berger, satrançta eş puanlı oyuncular arasında averaj hesaplamalarında kullanılan özel bir sistemdir.
Satrançta EB1, bir sporcunun oynadığı tüm rakiplerin ayarlanmış puanlarının toplamıdır. EB1 için genellikle “Buchholz -1 Alttan” sistemi kullanılmaktadır ve rakipler arasındaki puanı en düşük rakip hesaplamaya dahil edilmez. Ülkemizde genellikle satranç EB1 (Eşitlik Bozma 1. Kriter) olarak Buchholz -1 Alttan averaj sistemi kullanılmaktadır. Sıklıkla karşılaşılan “Satranç EB1 nedir” sorusunun yanıtı Buchholz -1 averaj sistemidir.
Satrançta EB2, genellikle Sonneborn Berger Averaj Sistemini ifade eder. Satranç turnuvalarında bir sporcunun kazandığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarıyla, berabere kaldığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarının yarısı toplanarak elde edilen averaj puanıdır. Kaybedilen maçlardaki rakiplerin ayarlanmış puanları averaj olarak hesaba katılmamaktadır. Ülkemizde genellikle satranç EB2 (Eşitlik Bozma 2.Kriter) olarak Sonneborn Berger Sistemi tercih edilmektedir. Sıklıkla sorulan “satranç eb2 nedir” sorusunu kısaca yanıtlamaya çalıştık.
Satrançta EB3, bir sporcunun rakiplerinin Buchholz puanlarının toplanması ile ulaşılan puandır. Ülkemizde genellikle satranç EB3 (Eşitlik Bozma 3.Kriter) olarak Buchholz Buchholzu tercih edilmektedir. Bu sistem aynı zamanda “satranç eb3 nedir” sorusunun yanıtını da içerir.
Satranç turnuvalarında sıralamaların belirlenmesi esnasında eş puan durumlarıyla karşı karşıya kalındığında, averaj hesaplaması için eşitlik bozma sistemlerinden faydalanılmaktadır.
Kullanılan satranç eşitlik bozma sistemlerini iki ana başlık altında toplamak mümkündür;
- Rakiplerin kazandığı / kaybettiği puanlar ile hesaplanabilen eşitlik bozma sistemleri
- Sporcunun kazandığı / kaybettiği puanlar ile hesaplanabilen eşitlik bozma sistemleri
Ülkemizde eş puanla karşı karşıya kalındığında genellikle sırasıyla;
- Buchholz -1 (EB1),
- Sonneborn – Berger (EB2),
- Buchholz Buchholzu (EB3),
- Sporcular arasındaki karşılıklı maç değerlendirmesi,
- Alınan galibiyetlerin sayısı,
- Kura çekimi eşitlik bozma sistemleri kullanılmaktadır.
Eşitlik bozma sistemleri çizelgelerde EB1, EB2, ve EB3 olarak gösterilmektedir.
Ülkemizdeki genel uygulama bu şekilde olmasına karşın yurt dışında farklı şekillerde eşitlik bozma sistemleri kullanılmaktadır. Bu şekilde aslında her müsabakanın kendine has bir karakteri olduğu gerçeği ile hareket edildiği görülebilmektedir. Her bir turnuvanın kendine has dinamiklerinin olması; katılımcı ve tur sayısı ile müsabakanın kendine has diğer özellikleri sebebiyle başka eşitlik bozma sistemlerinin kullanılabilirliği de otoriteler tarafından kabul gören bir durumdur. Örnek vermek gerekirse katılımcı ve tur sayısının az olduğu müsabakalarda eşit puan söz konusu olduğunda sporcular arasındaki maç birinci eşitlik bozma unsuru olarak kullanılabilmektedir.
RAKİP SPORCULARIN PUANLARINI KULLANAN EŞİTLİK BOZMA SİSTEMLERİ
Satrançta Ayarlanmış Puan Nedir?
Rakip sporcunun puanları kullanılarak eşitlik bozma sistemi tercih edildiğinde yeni bir puana ihtiyaç duyulacaktır. İfade edilen yeni puan “ayarlanmış puan” olarak tabir edilmektedir. İsviçre sistemi yarışmalarda çoğunlukla ayarlanmış puan kavaramı kullanılmaktadır.
Ayarlanmış puan, kısaca oynanmadan elde edilen puanların 0,5 puan kabul edilmesi olarak tanımlanabilir. Daha geniş bir ifade ile sporcu ister tur atlasın, ister hükmen mağlup ya da galip gelsin isterse de rakibin bir ve birden fazla tura katılmamasından ötürü galibiyeti söz konusu olsun bütün bu ihtimaller oynanmadan kazanılan puan olarak değerlendirildiğinden 0,5 puan olarak işlenmektedir.
Puanları eşit olan sporcular arasında yapılan hesaplamada; eşlendirme kartına göre her sporcunun tüm rakiplerinin ayarlanmış puanının hesaplanması gerekmektedir.
Buchholz (Solkof) Hesaplama Yöntemi
Sporcunun rakiplerinin ayarlanmış puanlarının toplamıyla elde edilen değer karşılığında uygulanan eşitlik bozma sistemidir.
Buchholz (Solkof) hesaplama yöntemine göre, puanları eşit olan sporcuların eşlendirme kartları ayrılır. Eşlendirme kartlarında bulunan Solkof sütununa, oluşturulmuş olan çizelgeden rakiplerin ayarlanmış puanları yazılır ve toplamları alınır. Bu şekilde yapılan işlemler sonucunda ayrılan kartlarda bulunan toplam sayılara göre en çok puanı olan sporcu diğerini geçmiş sayılacaktır.
Medyan Buchholz 1 Yöntemi
Medyan Buchholz 1 hesaplama yöntemi, yine ayarlanmış puan temelli bir eşitlik bozma sistemidir. Sporcunun rakiplerinin en büyük ve en küçük ayarlanmış puanlarının kullanılmamasıyla elde edilen toplam değer, eşitlik bozma işleminde baz alınacak değerdir. Turnuvanın tur sayısına göre “iki en büyük veya en küçük değer” kullanılmadan eşitlik bozma hesaplaması yapılacaktır.
Solkof (SOL) eşitlik bozma sisteminde yapılan hesaplama yöntemine benzer olarak, eş puan konumunda kalan sporcular için rakiplerinin ayarlanmış puan kartları oluşturulur. Bu kartlar ve puanlar neticesinde ortaya çıkan puan durumunda medyan puanı büyük olan sporcu diğer sporcudan averaj olarak önde kabul edilir. 5 veya daha az tur sayısına sahip turnuvalarda tercih edilmemektedir.
Medyan Buchholz Bir Alttan Eşitlik Bozma Yöntemi
Eş puan durumuyla karşı karşıya kalmış olan sporcuların ve rakiplerinin ayarlanmış puanları hesaplanarak sadece en düşük puanın hesaba katılmadan uygulanan eşitlik bozma sistemidir. Bu şekilde yapılan hesap neticesinde; “med. alttan bir” puanı yüksek olan sporcu diğer sporculardan averaj olarak önce kabul edilir.
Medyan Buchholz İki Alttan Eşitlik Bozma Yöntemi
“Med. Alttan Bir” eşitlik bozma sisteminde uygulandığı gibi sporcuların ve rakiplerinin ayarlanmış puanları hesaplanır ve en düşük iki puan hesaplama dışında bırakılır. Bu şekilde yapılan toplama göre “Med. Alttan İki” puanı yüksek olan sporcu averaj olarak önde değerlendirilir. Turnuvanın katılımcı ve tur sayısına göre alttan 1, 2 yada 3 olacak şekilde çoğaltılabilir.
Buchholz Buchholzu Eşitlik Bozma Yöntemi
Sporcunun rakiplerinin Buchholz puanlarının toplanması ile ulaşılan puandır. Bu eşitlik bozma hesabına göre eş puan durumunda kalan sporcuların Buchholz değerleri hesaplanır. Sonrasında eş puan durumundaki oyuncuların her birine ayrı ayrı olacak şekilde ve eşlendirme kartlarına göre, rakiplerin daha evvelden hesaplanmış Buchholz değerleri toplanır. Bu toplama sonucunda ortaya çıkan değerlere göre buchholz buchholzu daha yüksek olan sporcu averaj olarak önde kabul edilir.
Sonneborn – Berger Eşitlik Bozma Yöntemi
Sporcunun kazandığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarıyla, berabere kaldığı maçlardaki rakiplerinin ayarlanmış puanlarının yarısı toplanarak elde edilen eşitlik bozma sistemidir. Kaybedilen maçlardaki rakiplerin ayarlanmış puanları hesaba katılmamaktadır.
- Berger eşitlik bozma sisteminde hesabı yapılacak olan sporcunun her tur için ayrı ayrı Medyan Buchholz puanlarının hesaplanması gerekmektedir.
- Rakiplerin ayarlanmış puanları sporcunun ilgili turdaki oyun skoru ile çarpılır.
- Turlar devam ettikçe bu işlem tekrarlanarak sürdürülür.
- Yapılan bu işlem ve çarpımlar sonucunda elde edilen değerler toplanır.
- Elde edilen değer ilgi sporcunun Sonneborn – Berger eşitlik bozma sistem puanıdır.
- Daha yaygın kullanımda Tek Tur Berger Sistemi ve Çift Tur Berger Sistemi olarak bilinen sistemlerin işleyişlerindeki esas mantık yukarıda izah edildiği gibidir.
SPORCUNUN KENDİ PUANLARINI KULLANAN EŞİTLİK BOZMA SİSTEMLERİ
Kademeli Eşitlik Bozma Yöntemi
Her tur sonucunda sporcunun elde ettiği puanlar toplanarak ulaşılan yeni puan değeri sporcunun kademeli puan toplamıdır.
Müsabaka sonunda eşit puan durumunda olan her sporcunun eşlendirme kartlarındaki toplamlar bulunur. Kademeli toplam puanı daha yukarıda olan sporcu averaj olarak önde kabul edilir.
Galibiyet Sayısı
Sporcuların elde ettikleri galibiyet sayıları baz alınarak uygulanan eşitlik bozma uygulamasıdır.
Etiketler : satrançta eb1 ne demek, satrançta eb2 ne demek, satrançta eb3 ne demek